استاندارد حسابرسی 3400 باید همراه با ”مقدمه استانداردهای حسابرسی، سایر خدمات اطمینان‌بخشی و خدمات مرتبط“ مطالعه شود.
كليات
1 . هدف استاندارد حسابرسی 3400، ارائه استانداردها و راهنمايی های لازم درمورد خدمات رسیدگی به اطلاعات مالی آتی و گزارش درباره آن، شامل روشهای رسیدگی به مفروضات بهترین براورد و مفروضات ذهنی است. استاندارد 3400 حسابرسی برای رسیدگی به اطلاعات مالی آتی که به‌صورت کلی یا توصیفی ارائه می‌شود، مانند مواردی که در مباحث و تحلیلهای مدیریت در گزارشهای سالانه واحد مورد رسیدگی ارائه می‌شود، کاربرد ندارد، اگرچه بیشتر روشهای مقرر در این بخش ممکن است برای چنین رسیدگی هایی نیز مناسب باشد.
2 . حسابرس در رسیدگی به اطلاعات مالی آتی بايد شواهد مناسب و كافی درباره موارد زير كسب كند:
الف ـ نامعقول نبودن مفروضات بهترین براورد مدیریت که زیربنای اطلاعات مالی آتی است و سازگاری مفروضات ذهنی با هدف اطلاعات.
ب ـ تهیه اطلاعات مالی آتی برمبنای مفروضات مربوط به‌نحو مناسب.
پ ـ ارائه اطلاعات مالی آتی به‌نحو مناسب و افشای کافی مفروضات بااهمیت، ازجمله تفکیک روشن مفروضات بهترین براورد و مفروضات ذهنی.
ت ـ تهیه اطلاعات مالی آتی به‌طور یکنواخت با صورتهای مالی تاریخی و با استفاده از رویه‌های حسابداری مناسب.
3 . “اطلاعات مالی آتی” يعني اطلاعات مالی كه مبتنی‌بر مفروضاتی درباره رويدادهای آتی و اقدامات احتمالی واحد مورد رسیدگی است. این اطلاعات از ـ لحاظ ماهیت، بسیار ذهنی است و تهیه آن مستلزم اعمال قضاوت قابل توجه است. اطلاعات مالی آتی می‌تواند به شکل پیش بینی، فرضی یا ترکیبی از هر دو باشد، برای مثال، اطلاعات مالی پیش‌بینی شده یک‌ساله به علاوه اطلاعات مالی فرضی پنج ساله.
4 . ” اطلاعات مالی پيش‌بينی شده” يعني اطلاعات مالی آتی تهيه شده برمبنای مفروضاتی درباره رويدادهاي آتي‌كه مدیریت انتظار دارد رخ دهد و اقداماتی که مدیریت در تاریخ تهیه اطلاعات، انتظار دارد در آینده انجام دهد (مفروضات بهترین براورد).
5 . “اطلاعات مالی فرضی” يعني اطلاعات مالی آتی كه براساس یکی از مبانی زير تهيه شده است:
الف ـ مفروضات ذهني درباره رويدادهاي آتي و اقدامات مديريت كه لزوما انتظار وقوع آنها نمي‌رود، مانند مفروضاتی‌كه برخي واحدهای تجاری درمرحله پیش از بهره‌برداری يا در هنگام بررسی تغيير عمده در نوع عملیات خود درنظر می‌گیرند.
ب ـ تركيبی از مفروضات بهترین براورد و مفروضات ذهنی.
اين اطلاعات، پيامدهای احتمالي رویدادها و اقدامات را با فرض وقوع آن،در تاریخ تهیه اطلاعات نشان می‌دهد.
6 . اطلاعات مالی آتی مي‌تواند شامل مجموعه صورتهای مالی، یکی از صورتهای مالی یا یک یا چند عنصر صورتهای مالی باشد و ممکن است برای مقاصد زیر تهیه شود:
الف ـ به‌عنوان ابزار مديريتی درون سازمانی، براي مثال، كمك به ارزيابي يك سرمايه‌گذاري احتمالي.
ب ـ برای ارائه به اشخاص ثالث، به‌عنوان مثال:
در گزارش توجیهی هیئت مدیره برای افزایش سرمایه.
در اعلامیه پذیره نویسی به‌منظور ارائه اطلاعات درباره انتظارات آتی به سرمایه‌گذاران بالقوه.
در گزارش سالانـه برای ارائـه اطلاعـات به سهامداران، مراجع ذیصلاح قانونی و سایـر اشخاص ذینفع.
در گزارشی برای آگاهی اعتباردهندگان که ممکن است شامل مواردی چون جریان وجوه نقد پیش‌بینی شده باشد.
7 . مسئولیت تهيه و ارائه اطلاعات مالي آتي، شامل مشخص کردن و افشاي مفروضات زیربنای آنها، به‌عهده مدیریت است. به‌منظور افزایش اعتبار اطلاعات مالی آتی، برای استفاده اشخاص ثالث یا هدفهای داخلی، ممکن است از حسابرس درخواست شود اطلاعات مزبور را رسیدگی و درمورد آن گزارش ارائه کند.
8 . اطلاعات مالی آتی به رويدادها و اقداماتي مربوط می‌شود كه هنوز واقع نشده و ممكن است واقع نشود. گرچه ممكن است شواهدی به‌منظور پشتيباني از مفروضات زیربنای تهیه اطلاعات مالی آتی در دسترس باشد، اما این‌گونه شواهد، خود مربوط به آینده است و از‌این‌رو، به‌دلیل ماهیت نظری، با شواهد معمول قابل دسترس در حسابرسی اطلاعات مالی تاریخی متفاوت است. بنابراین، حسابرس نمی‌تواند درباره تحقق نتایج نشان داده شده در اطلاعات مالی آتی اظهارنظر کند.
9 . به‌علاوه، با درنظر گرفتن نوع شواهد در دسترس برای ارزیابی مفروضات زیربنای تهیه اطلاعات مالی آتی، حسابرس ممکن است نتواند به‌گونه‌ای متقاعد شود که درباره عاری‌بودن مفروضات از تحریف بااهمیت، نظر مثبت اظهار کند. بنابراین، در این استاندارد، حسابرس هنگام گزارشگری درباره معقول بودن مفروضات مدیریت، تنها اطمینانی در سطح متوسط ارائه می‌کند. با این وجود، اگر حسابرس، به اندازه کافی متقاعد شده باشد، از اظهار اطمینان مثبت درباره مفروضات منع نشده است.
پذيرش کـار
10 . حسابرس پیش از پذيرش کار رسیدگی به اطلاعات مالی آتی، لازم است ازجمله به موارد زير توجه کند:
استفاده مورد نظر از اطلاعات.
نشر عمومی يا محدود اطلاعات.
ماهيت مفروضات (یعنی این که مفروضات، بهترین براورد است یا ذهنی).
جزئيات قابل درج در اطلاعات.
دوره تحت پوشش اطلاعات.
11 . هنگامي كه مفروضات، كاملا غيرواقع‌بينانه است يا حسابرس براين باور است كه اطلاعات مالی آتی برای استفاده مورد نظر نامناسب است، وي بايد از پذیرش کار خودداری یا از آن کناره‌گیری کند.
12 . حسابرس و صاحبکار باید درمورد شرایط کار توافق کنند. تنظیم قرارداد پیش از شروع کار، به نفع صاحبکار و حسابرس است؛ زیرا، از هرگونه برداشت نادرست درباره کار، جلوگیری می‌کند. چنین قراردادی، موضوعات مندرج در بند 10 بالا و مسئولیتهای مدیریت درباره مفروضات و ارائه کلیه اطلاعات مربوط و داده‌های زیربنای مفروضات به حسابرس را مشخص می‌کند.
شناخت فعاليت واحد مورد رسيدگی
13 . حسابرس برای ارزیابی این که همه مفروضات عمده لازم جهت تهیه اطلاعات مالی آتی تعیین شده است باید شناخت کافی از فعالیت واحد مورد رسیدگی کسب کند. حسابرس لازم است با ارزیابی موضوعاتی چون موارد زیر، با فرایند تهیه اطلاعات مالی آتی توسط واحد مورد رسیدگی نیز آشنا شود:
كنترلهاي داخلي حاکم بر سيستم مورد استفاده برای تهيه اطلاعات مالي آتي و میزان تخصص و تجربه تهیه‌کنندگان آن اطلاعات.
ماهيت مستندات تهيه شده توسط واحد مورد رسيدگي براي پشتيباني از مفروضات مديريت.
ميزان استفاده از تکنیکهای آماري و رياضي و برنامه‌های رايانه‌ای.
شيوه‌هاي مورد استفاده در تعیین و بكارگيري مفروضات.
میزان دقت اطلاعات مالي آتي تهيه شده در دوره‌هاي قبل و دلايل مغايرات عمده.
14 . حسابرس بايد ميزان توجيه‌پذيري اتکا براطلاعات مالي تاریخی واحد مورد رسیدگی را ارزیابی کند. حسابرس به‌منظور ارزيابي اين‌كه اطلاعات مالي آتي برمبنايي يكنواخت با اطلاعات مالي تاريخي تهيه شده است و همچنین دستیابی به یک معیار مبتنی بر اطلاعات مالی تاریخی برای ارزیابی مفروضات مدیریت، به شناخت از اطلاعات مالی تاریخی واحد مورد رسیدگی نیاز دارد. برای مثال، حسابرس لازم است مشخص کند که آیا اطلاعات تاریخی مربوط، حسابرسی یا بررسی اجمالی گردیده و در تهیه آنها از استانداردهای حسابداری استفاده شده است یا خیر.
15 . چنانچه گزارش حسابرسي يا بررسي اجمالي درباره اطلاعات مالي تاريخي دوره قبل، حاوی نظری غیر از نظر مقبول بوده يا واحد مورد رسيدگي در مرحله تاسيس باشد، حسابرس واقعيتهاي پيرامونی و تاثير آن را بر رسیدگی به اطلاعات مالي آتي، مورد توجه قرار مي‌دهد.
دوره تحت پوشش
16 . حسابرس بايد دوره زماني تحت پوشش اطلاعات مالي آتي را مورد توجه قرار دهد. از آنجا كه هرچه طول دوره بیشتر باشد، جنبه‌های نظری مفروضات افزایش می‌یابد، پس با طولانی‌تر شدن دوره، توانایی مدیریت برای تعیین مفروضات بهترین براورد کاهش می‌یابد. به هر حال، این دوره نمی‌تواند طولانی‌تر از دوره‌ای باشد که مدیریت، مبانی معقولی برای مفروضات خود دارد. برخی از عواملی که حسابرس در ارزیابی دوره زمانی تحت پوشش اطلاعات مالی آتی به آن توجه می‌کند، در زیر می‌آید :
چرخه عملياتي؛ براي مثال، درمورد یک پروژه بلندمدت ساختماني، زمان مورد نياز براي تکمیل پروژه ممكن است دوره تحت پوشش را تعيين كند.
میزان اتکاپذيري مفروضات؛ براي مثال، چنانچه واحد مورد رسيدگي محصول جديدي را معرفي مي‌كند، دوره آتي تحت پوشش مي‌تواند كوتاه و به‌اجزاي كوچکتری، مانند هفته و ماه، تبدیل شود. ازسوي ديگر، چنانچه تنها فعاليت تجاري واحد مورد رسيدگي، داشتن اموال تحت اجاره بلندمدت است، يك دوره آتي نسبتا بلند ممكن است معقول باشد.
نياز استفاده‌كنندگان؛ براي مثال، اطلاعات مالي آتي ممكن است درارتباط با درخواست وام و برای دوره زماني لازم به‌منظور تامین وجوه كافي براي بازپرداخت آن، تهيه شود. ازسوي ديگر، اطلاعات ممكن است براي سرمايه‌گذاران درارتباط با فروش اوراق مشاركت، به‌منظور تشريح استفاده موردنظر از وجوه حاصل از فروش آن در دوره آتي، تهيه شود.
روشهای رسيدگی
17 . حسابرس هنگام تعيين ماهيت، زمانبندی اجرا و حدود روشهای رسيدگی بايد موارد زير را مورد توجه قرار دهد:
الف ـ احتمال وجود تحريف عمده.
ب ـ شناخت كسب شده در طول رسيدگيهاي قبلي.
پ ـ صلاحيت مديريت برای تهيه اطلاعات مالي آتي.
ت ـ میزان تاثیر قضاوتهای مدیریت در تهیه اطلاعات مالی آتی.
ث ـ کفایت و اتکاپذیری داده‌های زیربنای اطلاعات مالی آتی.
18 . حسابرس منبع و اتکاپذیری شواهد پشتوانه مفروضات بهترین براورد مديريت را ارزيابي مي‌كند. شواهد مناسب و كافي براي پشتیبانی اين مفروضات از منابع داخلي و خارجي کسب می‌شود. این شواهد شامل ارزیابی مفروضات در پرتو اطلاعات تاريخي و مبتني بودن آنها بر برنامه‌هايي است كه در توان واحد مورد رسيدگي می‌باشد.
19 . حسابرس درمواردی که از مفروضات ذهني استفاده شده است، در نظر داشتن کلیه تبعات عمده این مفروضات توسط مدیریت را ارزیابی می‌کند. برای مثال، چنانچه پیش‌بینی رشد فروش فراتر از ظرفیت جاری واحد مورد رسیدگی باشد، لازم است اطلاعات مالی آتی شامل سرمایه‌گذاری لازم برای ایجاد ظرفیت اضافی یا مخارج مربوط به راههای جایگزین برای رسیدن به فروش پیش‌بینی شده، مانند پیش‌بینی انعقاد قرارداد دست دوم تولید، باشد.
20 . اگرچه کسب شواهد پشتوانه مفروضات ذهنی ضروری نیست، اما لازم است حسابرس درباره سازگاری مفروضات با هدفهای اطلاعات مالی آتی و نبود دلیلی آشکار مبنی‌بر واقع‌بینانه نبودن آن مفروضات، متقاعد شود.
21 . حسابرس لازم است نسبت به تهیه مناسب اطلاعات مالی آتی، براساس مفروضـات مدیریت، متقاعد شـود. این کار می‌تواند از طریق انجام کنترلهایی چون محاسبه مجـدد و بررسی سازگاری درونی انجام شود. ”سازگاری درونی“ یعنی هماهنگی اقدامات مورد نظر مدیریت با یکدیگر و نبود هرگونه ناسازگاری در تعیین مبالغی که براساس متغیرهای مشترک (مانند نرخ سود تضمین شده) براورد شده است.
22 . حسابرس لازم است توجه خود را بر زمینه‌هایی متمرکز کند که نسبت به تغییر، بسیار حساس می‌باشد و ممکن است آثار بااهمیتی بر نتایج منعکس در اطلاعات مالی آتی داشته باشد. این موضوع بر میزان شواهد حسابرسی مناسب و همچنین، بر ارزیابی حسابرس از مناسب و کافی‌بودن افشای اطلاعات، اثر می‌گذارد.
23 . حسابرس لازم است در موارد رسیدگی به یک یا چند جزء اطلاعات مالی آتی، مانند یکی از صورتهای مالی، روابط متقابل با سایر اجزای مرتبط را نیز مورد توجه قرار دهد.
24 . چنانچه بخشی از دوره تحت پوشش اطلاعات مالی آتی سپری شده باشد، حسابرس حدود روشهای لازم برای رسیدگی به اطلاعات مالی تاریخی را مورد توجه قرار می‌دهد. این روشها بسته به شرایط، مثلا مدت سپری شده از دوره اطلاعات مالی آتی، متفاوت خواهد بود.
25 . حسابرس باید درباره موارد استفاده اطلاعات مالی آتی، کامل بودن مفروضات عمده مدیریت و پذیرش مسئولیت اطلاعات مالی آتی توسط مدیریت، تاییدیه کتبی از مدیریت دریافت کند.
ارائه و افشا
26 . حسابرس هنگام ارزیابی ارائه و افشای اطلاعات مالی آتی، لازم است علاوه بر رعایت هرگونه الزامات خاص قانونی و مقرراتی یا استانداردهای حرفه‌ای مربوط، موارد زیر را نیز مورد توجه قرار دهد :
الف ـ آگاه‌کننده بودن اطلاعات مالی آتی و گمراه‌کننده نبودن آن.
ب ـ افشای روشن رویه‌های حسابداری در یادداشتهای همراه اطلاعات مالی آتی.
پ ـ کفایت افشای مفروضات مدیریت در یادداشتهای همراه اطلاعات مالی آتی. نوع مفروضات مدیریت (بهترین براورد یا ذهنی) باید به روشنی مشخص شده باشد. چنانچه مفروضات مزبور به زمینه‌های بااهمیتی مربوط باشد که با ابهام زیاد همراه است، ابهامات مزبور و میزان تاثیرپذیری نتایج از این ابهامات نیز باید به‌گونه‌ای کافی افشا شده باشد.
ت ـ افشای تاریخ تهیه اطلاعات مالی آتی. لازم به توضیح است که مدیریت باید مناسب بودن مفروضات مزبور را به این تاریخ ، تایید کند، حتی اگر اطلاعات مبنای آنها، طی یک دوره زمانی گرداوری شده باشد.
ث ـ واضح و آشکار بودن مبانی تعیین دامنه و عدم انتخاب دامنه به‌گونه‌ای جانبدارانه یا گمراه‌کننده، در مواردی که نتایج در اطلاعات مالی آتی به صورت دامنه (یعنی، از یک حداقل تا یک حداکثر) ارائه شده است.
ج ـ افشای هرگونه تغییر در رویه‌های حسابداری از تاریخ آخرین صورتهای مالی تاریخی همراه با دلایل هر تغییر و آثار آن بر اطلاعات مالی آتی.
گزارش رسيدگی به اطلاعات مالی آتی
27 . گزارش حسابرس درباره رسیدگی به اطلاعات مالی آتی باید حاوی موارد زیر باشد :
الف ـ عنوان.
ب ـ مخاطب.
پ ـ مشخص کردن اطلاعات مالی آتی.
ت ـ اشاره به استاندارد مربوط به رسیدگی به اطلاعات مالی آتی.
ث ـ تصریح این که مسئولیت اطلاعات مالی آتی (شامل مفروضات زیربنای آنها) با مدیریت واحد مورد رسیدگی است.
ج ـ در صورت نیاز، اشاره به هدفهای اطلاعات مالی آتی و یا هرگونه محدودیت در استفاده از آن.
چ ـ ارائه اطمینان سلبی درباره این که آیا مفروضات، مبنای معقولی را برای اطلاعات مالی آتی فراهم می‌کند یا خیر.
ح ـ اظهار نظر درباره این که آیا اطلاعات مالی آتی، براساس مفروضات به‌گونه‌ای درست تهیه و طبق استانداردهای حسابداری ارائه شده است یا خیر.
خ ـ ارائه هشدارهای مناسب درباره قابلیت دستیابی نتایج مندرج در اطلاعات مالی آتی.
د ـ تاریخ گزارش که باید به تاریخ تکمیل اجرای روشهای رسیدگی باشد.
ذ ـ نشانی حسابرس.
ر ـ نام و امضا.
28 . گزارش موضوع بند 27 لازم است موارد زیر را در بر گیرد :
تصریح این که آیا حسابرس براساس رسیدگی به شواهد پشتوانه مفروضات، به مواردی برخورد کرده است که وی را متقاعد سازد مفروضات مزبور، مبنای معقولی برای تهیه اطلاعات مالی آتی فراهم نمی‌کند یا خیر.
اظهار نظر درباره این که آیا اطلاعات مالی آتی براساس مفروضات، به‌گونه‌ای مناسب تهیه و طبق استانداردهای حسابداری ارائه شده است یا خیر.
تصریح این که :
نتایج واقعی احتمالا متفاوت از اطلاعات مالی آتی خواهد بود؛ زیرا، رویدادهای پیش‌بینی شده اغلب به‌گونه‌ای مورد انتظار رخ نمی‌دهد و تفاوتهای حاصل می‌تواند بااهمیت باشد. به همین ترتیب، در موارد ارائه اقلام اطلاعات مالی آتی به صورت دامنه، لازم است تصریح گردد که نسبت به قرار گرفتن نتایج واقعی در آن دامنه، اطمینانی وجود ندارد.
درمورد اطلاعات مالی فرضی، اطلاعات مالی آتی با هدف … (هدف از تهیه) … و برمبنای مفروضاتی شامل مفروضات ذهنی درباره رویدادهای آتی و اقدامات مدیریت تهیه شده است که انتظار نمی‌رود لزوما به وقوع بپیوندد. در نتیجه، لازم است به استفاده‌کنندگان هشدار داده شود که اطلاعات مالی آتی برای هدفهایی جز هدف توصیف شده، بکار برده نشود.
29 . نمونه‌ای از یک گزارش تعدیل نشده حسابرس درباره اطلاعات مالی پیش‌بینی شده به‌شرح زیر است:
ترازنامه پیش‌بینی شده شرکت نمونه در تاریخ 30 آبان ××13 و صورتهای سود و زیان و جریان وجوه نقد پیش‌بینی شده آن برای سال مالی منتهی به تاریخ مزبور، طبق استاندارد حسابرسی ” رسیدگی به اطلاعات مالی آتی” مورد رسیدگی این موسسه قرار گرفته است. مسئولیت صورتهای مالی پیش‌بینی شده و همچنین مفروضات مبنای تهیه آنها، به‌شرح یادداشت شماره ××، با مدیریت است.
براساس رسیدگی به شواهد پشتوانه مفروضات، این موسسه به مواردی برخورد نکرده است که متقاعد شود مفروضات مزبور، مبنای معقولی را برای تهیه صورتهای مالی پیش‌بینی شده فراهم نمی‌کند. به علاوه، به نظر این موسسه، صورتهای مالی مزبور براساس مفروضات و به‌گونه‌ای مناسب تهیه و طبق استانداردهای حسابداری ارائه شده است.
نتایج واقعی احتمالا متفاوت از پیش‌بینی‌ها خواهد بود؛ زیرا رویدادهای پیش‌بینی شده اغلب به‌گونه مورد انتظار رخ نمی‌دهد و تفاوتهای حاصل می‌تواند بااهمیت باشد.
بدیهی است در موارد رسیدگی به یک یـا چنـد عنصـر اطلاعـات مالی آتی، مثلا بودجـه، نام عنصر یا عناصر مورد رسیدگی در گزارش حسابرس درج می‌شود.
30 . نمونه‌ای از گزارش تعدیل نشده حسابرس درباره اطلاعات مالی فرضی به‌شرح زیر است :
ترازنامه فرضی شرکت نمونه در تاریخ 31 خرداد ××13 و صورتهای سود و زیان و جریان وجوه نقد فرضی آن برای سال مالی منتهی به تاریخ مزبور طبق استاندارد حسابرسی ” رسیدگی به اطلاعات مالی آتی” مورد رسیدگی این موسسه قرار گرفته است. مسئولیت این صورتهای مالی فرضی و همچنین مفروضات مبنای تهیه آنها، به‌شرح یادداشت ×× ، با مدیریت است.
این صورتهای مالی فرضی با هدف … (مثلا، توجیه طرح توسعه کارخانه شرکت)… تهیه شده است. از آنجا که شرکت نمونه در مرحله تولید آزمایشی است، این صورتها براساس مفروضاتی تهیه شده است که شامل مفروضات ذهنی درباره رویدادهای آتی و اقدامات مدیریت است که انتظار نمی‌رود لزوما به وقوع به‌‌پیوندد. در نتیجه، به استفاده‌کنندگان توجه داده می‌شود که این صورتهای مالی فرضی ممکن است برای هدفهایی جز هدف توصیف شده در بالا مناسب نباشد.
براساس رسیدگی به شواهد پشتوانه مفروضات و با فرض تحقق… (توصیف مفروضات ذهنی)… ، این موسسه به مواردی برخورد نکرده است که متقاعد شود مفروضات مزبور، مبنای معقولی را برای صورتهای مالی فرضی فراهم نمی‌کند. به علاوه، به نظر این موسسه، صورتهای مالی فرضی یاد شده در بالا براساس مفروضات و به‌گونه‌ای مناسب تهیه و طبق استانداردهای حسابداری ارائه شده است.
حتی اگر رویدادهای پیش‌بینی شده طبق مفروضات ذهنی توصیف شده در بالا رخ دهد، نتایج واقعی احتمالاً متفاوت از پیش‌بینی‌ها خواهد بود؛ زیرا، سایر موارد پیش‌بینی شده اغلب به‌گونه مورد انتظار رخ نمی‌دهد و تفاوتهای حاصل می‌تواند بااهمیت باشد.
31 . هرگـاه حسابرس به این نتیجـه برسد کـه نحوه ارائـه و افشـای اطلاعـات مالی آتی، مناسب و کافی نیست باید حسب مورد، نظر مشروط یا مردود اظهار کند.
برای مثال، در مواردی که اطلاعات مالی آتی، فاقد افشای کافی درباره پیامدهای مفروضاتی است که حساسیت شدیدی نسبت به تغییرات دارد.
32 . چنانچه حسابرس به این نتیجه برسد که یک یا چند فرض از مفروضات عمده، مبنایی معقول برای اطلاعات مالی آتی (تهیه شده براساس مفروضات بهترین براورد یا مفروضات ذهنی) فراهم نمی‌کند ، باید نظر مردود اظهار کند.
33 . چنانچه شرایط حاکم بر رسیدگیها مانع از اجرای یک یا چند روش ضروری شود، حسابرس باید از کار، کناره‌گیری کند یا محدودیت در دامنه رسیدگی را در گزارش خود توصیف و نسبت به اطلاعات مالی آتی عدم اظهارنظر ارائه نماید.
تاريخ اجرا
34 . استاندارد 3400 برای رسیدگی به اطلاعات مالی آتی که از اول مهرماه 1384 و پس از آن تهیه می‌شود لازم‌الاجراست.
