این استاندارد باید با توجه به ”مقدمه‌ای بر استانداردهای حسابداری“ مطالعه و بکار گرفته شود.
1 . هدف این استاندارد تجویز نحوه گزارشگری مالی و افشای مزایای بازنشستگی کارکنان در واحدهای تجاری است.
2 . واحد تجاری باید این استاندارد را برای گزارشگری مالی مزایای بازنشستگی کارکنان خود بکار گیرد.
3 . گزارشگری مالی طرحهای مزایای بازنشستگی کارکنان در دامنه كاربرد این استاندارد قرار نمي‌گيرد (به استاندارد حسابداری شماره 27 با عنوان ”طرحهای مزایای بازنشستگی“ مراجعه شود).
4 . این استاندارد برای گزارشگری مالی مزایای پایان خدمت کارکنان کاربرد ندارد.
5 . مزایای بازنشستگی کارکنان شامل مزایایی است که پس از بازنشستگی به کارکنان یا افراد تحت تکفل آنها اعطا می‌شود و ممکن است از طریق پرداخت نقدی یا ارائه کالاها یا خدمات، به طور مستقیم به کارکنان، همسر، فرزندان یا سایر افراد تحت تکفل آنها یا از طریق پرداخت به دیگران (نظیر شرکتهای بیمه) تسویه شود.
6 . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است:
الف . سود و زیان اکچوئری، و
ب . بازده داراییهای طرح، به استثنای مبالغی که در خالص مخارج مالی مربوط به خالص بدهی (دارایی) طرح منعکس شده است.
الف . توسط صندوقي نگهداری می‌شود که داراي شخصيت قانونی مستقل از واحد تجاری گزارشگر است و تنها به منظور پرداخت یا تأمین مالی مزایای بازنشستگی کارکنان ایجاد شده است، و
ب . تنها به منظور پرداخت یا تأمین مالی مزایای بازنشستگی کارکنان در دسترس است و اعتباردهندگان به واحد تجاری گزارشگر (حتی در هنگام ورشکستگی) به آن دسترسی ندارند، و آن داراييها نمی‌تواند به واحد تجاری گزارشگر برگردانده شود، مگر اینکه:
1 . داراییهای باقی‌مانده در صندوق برای ايفاي تمام تعهدات مزایای بازنشستگی کارکنان مربوط به طرح یا واحد تجاری گزارشگر کافی باشد، یا
2 . داراییها برای جبران مزایایی که قبلاً توسط واحد تجاری گزارشگر پرداخت شده است، به آن واحد برگردانده شود.
الف . تعدیلات مبتني بر واقعیت (آثار تفاوت بین مفروضات اکچوئری قبلی و آنچه واقعاً رخ داده است)، و
ب . آثار تغییر در مفروضات اکچوئری.
الف . مخارج خدمات جاری: افزایش ارزش فعلی تعهدات مزایای معین كه ناشی از خدمات کارکنان در دوره جاری است.
ب . مخارج خدمات گذشته: تغییر در ارزش فعلی تعهدات مزایای معین بابت خدمات کارکنان در دوره‌های گذشته، که به دلیل ایجاد يا تغيير طرح مزایای بازنشستگی در دوره جاری ایجاد شده است. مخارج خدمات گذشته ممکن است مثبت (زمانی که مزایا به گونه‌ای ایجاد می‌شود یا تغییر می‌کند که ارزش فعلی تعهدات مزایای معین افزایش می‌یابد) یا منفی (زمانی که مزایا به گونه‌ای تغییر می‌کند که ارزش فعلی تعهدات مزایای معین کاهش می‌یابد) باشد.
ج . هر گونه سود یا زیان تسویه.
7 . طرحهای مزایای بازنشستگی، توافقهایی است که واحد تجاری بر اساس آن، مزایای بازنشستگی ارائه می‌کند. واحد تجاری این استاندارد را برای اين توافقها، صرف نظر از تأسیس واحد تجاری جداگانه به منظور دریافت کمکها و پرداخت مزایا، بکار می‌گیرد. موارد زیر نمونه‌هايي از مزایای بازنشستگی است:
الف . حقوق و مستمری بازنشستگی،
ب . سایر مزایای بازنشستگی، نظیر بیمه عمر و خدمات درماني دوران بازنشستگی، و
ج . مستمری ازکارافتادگی.
8. طرحهای مزایای بازنشستگی بر اساس ماهیت اقتصادی طرح که از مفاد و شرایط اصلی آن نشأت می‌گیرد، به عنوان “طرح با کمک معین” یا “طرح با مزایای معین” طبقه‌بندی می‌شود.
9 . در طرح با کمک معین، تعهد قانونی یا عرفی واحد تجاری محدود به مبلغی است که برای کمک به صندوق توافق شده است. از این رو، مبلغ مزایای بازنشستگی دریافتی کارکنان معادل مجموع مبلغ کمکهای پرداختی توسط واحد تجاری (و در برخی موارد کارکنان) به صندوق بازنشستگی و بازده سرمایه‌گذاری صندوق است. در‌نتیجه، ریسک اکچوئری (مزایا کمتر از حد انتظار باشد) و ریسک سرمایه‌گذاری (سرمایه‌گذاریهای صندوق برای تأمين مزایای مورد انتظار کافی نباشد) متوجه کارکنان می‌باشد.
10. نمونه‌هایی که در آن تعهد واحد تجاری به مبلغ توافق شده برای کمک به صندوق محدود نمي‌شود، زماني است كه واحد تجاری به دلایل زیر تعهد قانونی یا عرفی داشته باشد:
الف . مبلغ مزایای طرح لزوماً محدود به مبلغ کمکها نباشد،
ب . بازده مشخص برای کمکها، به طور مستقيم يا از طريق طرح تضمین شده باشد، یا
ج . رویه‌های غیر رسمی وجود داشته باشد که منجر به تعهد عرفی شود. برای مثال، تعهد عرفی ممکن است هنگامی ایجاد شود که واحد تجاری سابقه افزایش مزایای کارکنان پیشین به موازات تورم را دارد، حتی اگر تعهد قانونی برای آن وجود نداشته باشد.
11. در طرحهای با مزایای معین:
الف . تعهد واحد تجاری ارائه مزایای مورد توافق به کارکنان فعلی و پیشین است، و
ب . به لحاظ محتوایی، ریسک اکچوئری (مزایا بیش از حد انتظار باشد) و ریسک سرمایه‌گذاری، متوجه واحد تجاری است. در صورتي كه بازده سرمایه‌گذاری كمتر از ميزان مورد انتظار باشد يا پيش‌بينی‌هاي اكچوئري به نحو مطلوب محقق نشود، تعهد واحد تجاری ممکن است افزایش یابد.
12 . حسابداری طرحهای با کمک معین ساده است زیرا تعهد واحد تجاری گزارشگر برای هر دوره به میزان مبلغی است که برای آن دوره پرداخت خواهد شد. در نتیجه، نیازی به اکچوئری نیست و امکان وقوع سود یا زیان اکچوئری نيز وجود ندارد. علاوه بر اين، تعهدات به صورت تنزیل نشده اندازه‌گیری می‌شود به جز در مواردی که سررسید تعهدات بيش از 12 ماه پس از پایان دوره‌ای است که کارکنان خدمات مربوط را ارائه کرده‌اند.
13 . هرگاه کارکنان خدماتی را طی دوره به واحد تجاری ارائه کنند، واحد تجاری باید کمک قابل پرداخت در ازای آن خدمات به طرح با کمک معین را به صورت زیر شناسایی کند:
الف . به عنوان بدهی، پس از کسر مبالغی که قبلاً پرداخت شده است. در صورتي كه مبالغ پرداختي بیش از کمکهای مربوط به خدمات ارائه شده تا پایان دوره گزارشگری باشد، مازاد بايد تا میزانی که مبلغ پیش‌پرداخت منجر به کاهش پرداختهای آتی یا بازپس‌گیری مازاد پرداختی شود، به عنوان دارایی (پیش‌پرداخت هزینه) شناسایی گردد، و
ب . به عنوان هزینه، مگر اینکه استاندارد دیگری شمول کمکها در بهای تمام شده یک دارایی را مجاز یا الزامی کرده باشد (برای مثال، به استاندارد حسابداری شماره 8 با عنوان ”حسابداری موجودی مواد و کالا“ و استاندارد حسابداری شماره 11 با عنوان ”داراییهای ثابت مشهود“ مراجعه شود).
14 . در مواردی که سررسید پرداخت کمک به طرحی با کمک معین بيش از 12 ماه پس از پایان دوره‌ای است که کارکنان خدمات مربوط را ارائه کرده‌اند، واحد تجاری باید با استفاده از نرخ تنزیل مشخص شده در بند 39 آن را تنزیل کند.
15 . حسابداری طرحهای با مزایای معین پیچیده است زیرا برای اندازه‌گیری تعهدات و هزینه به مفروضات اکچوئری نیاز است و امکان وقوع سود و زیان اکچوئری نيز وجود دارد. علاوه بر اين، تعهدات به صورت تنزیل شده اندازه‌گیری می‌شوند زیرا ممکن است چندین سال پس از ارائه خدمات مربوط توسط کارکنان، تسویه شوند.
16 . طرح با مزایای معین ممکن است تأمین مالی نشده باشد، یا تأمين مالي تمام یا بخشی از آن از طریق کمکهای واحد تجاری، و گاهی خود کارکنان، به یک واحد تجاری یا صندوقی مستقل صورت گيرد و مزایای کارکنان از طریق آن واحد تجاری یا صندوق مستقل پرداخت شود. پرداخت مزایای تأمین مالی شده در سررسید نه تنها به وضعیت مالی و عملکرد سرمایه‌گذاری آن صندوق بستگی دارد، بلکه به توانایی واحد تجاری برای جبران کسری داراییهای صندوق نیز وابسته است. بنابراین، از نظر ماهیت، واحد تجاری ریسکهای اکچوئری و سرمایه‌گذاری مربوط به طرح را متحمل می‌شود. در نتیجه، هزینه شناسایی شده برای طرح با مزایای معین لزوماً معادل کمک تعهد شده برای آن دوره نیست.
17. حسابداری طرحهای با مزایای معین توسط واحد تجاری شامل مراحل زیر است:
الف . تعیین خالص بدهی (دارایی) طرح، به صورت زیر:
1 . استفاده از اکچوئری برای برآورد اتکاپذیر مبلغ مزایایی که به کارکنان در ازای خدمات آنها در دوره جاری و دوره‌های گذشته تعلق گرفته است (به بندهای 26 تا 28 مراجعه شود). بدین منظور، واحد تجاری میزان مزایاي قابل انتساب به دوره جاری و دوره‌های گذشته را تعيين مي‌كند (به بندهای 29 تا 32 مراجعه شود) و مفروضات اکچوئری مؤثر بر مزایا از قبیل متغیرهای جمعيت‌شناسي(نظیر گردش شغلي و مرگ و میر کارکنان) و متغیرهای مالی (نظیر افزایش آتی دستمزدها و مخارج درماني) را برآورد مي‌نمايد (به بندهای 33 تا 51 مراجعه شود)،
2. تنزیل آن مزایا به منظور تعیین ارزش فعلی تعهدات طرح و مخارج خدمات جاری (به بندهای 26 تا 28 و 39 تا 42 مراجعه شود)،
3 . کسر نمودن ارزش منصفانه داراییهای طرح (به بندهای 64 تا 66 مراجعه شود) از ارزش فعلی تعهدات مزایای معین.
ب . تعیین مبلغی که در سود و زیان دوره شناسایی می‌شود، شامل:
1 . مخارج خدمات جاری (به بندهای 29 تا 32 مراجعه شود)،
2 . مخارج خدمات گذشته و سود یا زیان تسویه طرح (به بندهای 52 تا 63 مراجعه شود)،
3 . خالص مخارج مالی مربوط به خالص بدهی (دارایی) طرح (به بندهای 70 تا 72 مراجعه شود).
ج . تعیین تفاوت ناشی از اندازه‌گیری مجدد خالص بدهی (دارایی) طرح که در صورت سود و زیان جامع شناسایی می‌شود، شامل:
1 . سود و زیان اکچوئری (به بندهای 74 و 75 مراجعه شود)، و
2 . بازده داراییهای طرح، به جز مبالغی که در محاسبه خالص مخارج مالی مربوط به خالص بدهی (دارایی) طرح منظور شده است (به بند 76 مراجعه شود).
در مواردی که واحد تجاری بیش از یک طرح با مزایای معین دارد، این رویه‌ها برای هر یک از طرحهای بااهمیت به طور جداگانه بکار گرفته مي‌شود.
18. واحد تجاری باید ارزش فعلی تعهدات مزایای معین و ارزش منصفانه داراییهای طرح را در فواصل زماني منظم تعیین کند؛ به گونه‌اي که مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی با مبالغي كه در صورت تعيين آنها در پايان دوره گزارشگري به‌دست مي‌آمد تفاوت قابل توجهی نداشته باشد.
19. این استاندارد واحد تجاری را تشویق می‌کند که در اندازه‌گیری تمام تعهدات بااهمیت مزایای بازنشستگی از اکچوئر دارای صلاحیت حرفه‌اي استفاده کند امّا آن را ملزم نمی‌کند. در عمل، ممکن است واحد تجاری از یک اکچوئر دارای صلاحیت حرفه‌اي بخواهد که قبل از پایان دوره گزارشگری ارزیابی کاملی از تعهدات واحد تجاری به عمل آورد. با این وجود، نتایج این ارزیابی برای رویدادها و تغییرات بااهمیت در شرایط (از جمله تغییر قیمتهای بازار و نرخهای سود تضمين شده)، تا پایان دوره گزارشگری تعدیل می‌شود.
20. در برخی موارد، برآوردها، میانگین‌ها و محاسبات کلی ممکن است تقریب اتکاپذیری از محاسبات تفصیلی تشریح شده در این استاندارد باشد.
21. واحد تجاری بايد علاوه‌بر تعهدات قانونی ناشی از شرایط رسمی طرح با مزایای معین، هرگونه تعهد عرفی ناشی از رویه‌های غیر رسمی را نیز به حساب منظور نمايد. رویه‌های غیر رسمی زماني منجر به تعهد عرفي مي‌شود که واحد تجاری هیچ گزینه منطقي به جز پرداخت مزایای کارکنان نداشته باشد. نمونه‌ای از تعهد عرفی زمانی است که تغییر در رویه‌های غیر رسمی واحد تجاری به روابط واحد تجاری با کارکنان آسیب جدي وارد مي‌كند.
22. مفاد رسمی طرح با مزایای معین ممکن است به واحد تجاری اجازه دهد که به تعهد خود در قبال طرح خاتمه دهد. با این وجود، معمولاً خاتمه طرح در صورتی که کارکنان در استخدام واحد تجاري باقي بمانند، برای واحد تجاری دشوار است. بنابراین، در غیاب شواهد نقض‌کننده، در حسابداری مزایای بازنشستگی فرض می‌شود که تعهدات فعلي واحد تجاری در قبال اين مزايا در طول باقی‌مانده دوران خدمت کارکنان همچنان پابرجا خواهد ماند.
23 . واحد تجاری باید خالص بدهی (دارایی) طرح را در ترازنامه شناسایی کند.
24 . خالص دارایی طرح، زمانی به وجود می‌آید که کمک به طرح بیش از میزان مورد نیاز باشد یا سود اکچوئری ایجاد گردد. در چنین مواردی، واحد تجاری خالص دارایی طرح را شناسایی می‌کند، زیرا:
الف. واحد تجاری بر منابعی کنترل دارد، که این کنترل به مفهوم توانایی استفاده از مازاد جهت ایجاد منافع آتی است،
ب . این کنترل نتیجه رویدادهای گذشته است (کمکهای پرداختی توسط واحد تجاری و خدمات ارائه شده توسط کارکنان)، و
ج . منافع اقتصادی آتی، به شکل کاهش پرداختهای آتی یا استرداد مازاد پرداختی، در دسترس واحد تجاری است.
25 . متغیرهای بسیاری نظیر آخرين حقوق، گردش شغلي و مرگ و میر کارکنان، و روندهای مخارج بهداشتي و درماني ممکن است مخارج نهایی طرح با مزایای معین را تحت تأثیر قرار دهد. درمورد مخارج نهایی طرح، عدم اطمينان وجود دارد و این عدم اطمینان احتمالاً برای مدت زمانی طولانی باقی خواهد ماند. به منظور اندازه‌گیری ارزش فعلی تعهدات مزایای معین و مخارج خدمات جاری مربوط، لازم است كه:
الف . یک روش ارزیابی مبتنی بر اکچوئری بکار گرفته شود (به بندهای 26 تا 28 مراجعه شود)،
ب . مزایا به دوره‌های ارائه خدمات تخصیص داده شود (به بندهای 29 تا 32 مراجعه شود)، و
ج . مفروضات اکچوئری تعيين شود (به بندهای 33 تا 51 مراجعه شود).
26 . واحد تجاری باید برای تعیین ارزش فعلی تعهدات مزایای معین، مخارج خدمات جاری مربوط و مخارج خدمات گذشته از روش ”تعلق مزایای پیش‌بینی شده به تناسب خدمات“ استفاده کند.
27 . در روش ”تعلق مزایاي پيش‌بيني‌شده به تناسب خدمات“، هر دوره ارائه خدمات به عنوان یک واحد اضافی حق برخورداری از مزایا تلقی (به بندهای 29 تا 32 مراجعه شود) و برای تعيين تعهد نهایی، هر واحد به طور جداگانه اندازه‌گیری می‌شود (به بندهای 33 تا 51 مراجعه شود).
| · مثال مربوط به بند 27 | |||||
| هنگام خاتمه خدمت مبلغي به‌صورت يکجا و معادل يك درصد آخرين حقوق به ازای هر سال خدمت قابل پرداخت است. حقوق سال اول 000ر10 میلیون ریال است و فرض می‌شود که هر سال 7 درصد (به صورت مرکب) به آن افزوده شود. نرخ تنزیل مورد استفاده، سالانه 10 درصد است. جدول زیر نشان می‌دهد که این تعهد چگونه برای کارمندی که انتظار می‌رود در پایان سال پنجم واحد تجاری را ترک کند، با این فرض که تغییراتی در مفروضات اکچوئری وجود نداشته باشد، افزایش می‌یابد. به منظور سهولت، در این مثال از تعدیلات اضافی مورد نیاز برای انعکاس احتمال آنکه کارمند زودتر یا دیرتر از آن تاریخ واحد تجاری را ترک کند، صرف‌نظر شده است. | |||||
| سال | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| میلیون ریال | میلیون ریال | میلیون ریال | میلیون ریال | میلیون ریال | |
| مزایای قابل انتساب به: | |||||
| – سالهای گذشته | 0 | 131 | 262 | 393 | 524 |
| – سال جاری (يك درصد آخرين حقوق) | 131 | 131 | 131 | 131 | 131 |
| – سال جاری و سالهای گذشته | 131 | 262 | 393 | 524 | 655 |
| تعهد در ابتدای دوره | – | 89 | 196 | 324 | 476 |
| مخارج مالی (به نرخ 10 درصد) | – | 9 | 20 | 33 | 48 |
| مخارج خدمات جاری | 89* | 98** | 108 | 119 | 131 |
| تعهد در پایان دوره | 89 | 196 | 324 | 476 | 655 |
| یادداشت: 1. تعهد در ابتدای دوره معادل ارزش فعلی مزایای قابل انتساب به سالهای گذشته است. | |||||
| 2. مخارج خدمات جاری معادل ارزش فعلی مزایای قابل انتساب به سال جاری است. | |||||
| 3. تعهد در پایان دوره معادل ارزش فعلی مزایای قابل انتساب به سال جاری و سالهای گذشته است. 89 = 4(1/1) ÷ 131* 98 = 3(1/1) ÷ 131** |
28 . واحد تجاری کل تعهدات مزایای بازنشستگی را تنزیل می‌کند، حتی اگر بخشی از تعهدات طی دوازده ماه پس از پایان دوره گزارشگری تسویه شود.
29 . هنگام تعیین ارزش فعلی تعهدات مزایای معین، مخارج خدمات جاری و مخارج خدمات گذشته، واحد تجاری باید بر اساس فرمول مزایای طرح، مزایا را به دوره‌های ارائه خدمات تخصیص دهد. با این حال، در صورتی که ارائه خدمات کارکنان در سالهاي بعد موجب افزايش بااهميت مزايا نسبت به سالهاي پيشين شود، واحد تجاری باید مزایا را در محدوده زمانی زیر بر اساس روش خط مستقیم تخصیص دهد:
الف . از اولین تاریخی که خدمات کارکنان، طبق طرح به مزایا منجر می‌شود (خواه مزایا مشروط به ارائه خدمات بیشتر باشد یا نباشد)، تا
ب . تاریخی که ارائه خدمات بیشتر توسط کارکنان، طبق طرح به افزایش بااهميت مزایا، منجر نشود.
30 . طبق ”روش تعلق مزایاي پيش‌بيني‌شده به تناسب خدمات“، واحد تجاری ملزم است مزایا را به دوره جاری (به منظور تعیین مخارج خدمات جاری) و دوره‌های جاری و گذشته (به منظور تعیین ارزش فعلی تعهدات مزایای معین) تخصیص دهد. واحد تجاری مزایا را به دوره‌هایی تخصیص می‌دهد که در آن دوره‌ها تعهد پرداخت مزایای بازنشستگی ایجاد می‌شود. این تعهد هنگامی ایجاد می‌شود که کارکنان خدماتی را در ازای دريافت مزایای بازنشستگی ارائه می‌کنند و واحد تجاری انتظار دارد در دوره‌های گزارشگری آتی بپردازد. فنون اکچوئری به واحد تجاری اجازه می‌دهد که این تعهدات را با اتکاپذیری کافی برای توجیه شناسایی بدهی اندازه‌گیری کند.
| · مثالهای مربوط به بند 30 |
| 1. یک طرح با مزایای معین، مزایايي به‌صورت يكجا ارائه می‌کند که بر اساس آن هنگام بازنشستگی به ازای هر سال خدمت مبلغ 100 هزار ریال قابل پرداخت است. مزایايي معادل 100 هزار ریال به هر سال خدمت تخصیص داده می‌شود. مخارج خدمات جاری معادل ارزش فعلی 100 هزار ریال است. ارزش فعلی تعهدات مزایای معین معادل ارزش فعلی 100 هزار ریال ضربدر تعداد سالهای خدمات‌رسانی تا پایان دوره گزارشگری است. اگر هنگامی که کارکنان واحد تجاری را ترک می‌کنند، مزایا بی‌درنگ قابل پرداخت باشد، مخارج خدمات جاری و ارزش فعلی تعهدات مزایای معین منعکس‌کننده تاریخی است که انتظار می‌رود کارکنان در آن تاریخ واحد تجاری را ترک کنند. بنابراین، به دلیل اثر تنزیل، این مبالغ کمتر از مبلغی خواهد بود که در صورت ترک خدمت کارکنان در پایان دوره گزارشگری تعیین می‌شد. |
| 2. یک طرح، مستمری بازنشستگی ماهانه‌ای ارائه می‌کند که مبلغ آن 2/0 درصد آخرین دستمزد کارکنان به ازای هر سال خدمت است. مستمری بازنشستگی از سن 65 سالگی قابل پرداخت است. مزایایی برابر با ارزش فعلی مستمریهای بازنشستگی، در تاريخ بازنشستگي پيش‌بيني‌شده، ماهانه به میزان 2/0 درصد آخرين حقوق برآوردی (که از تاریخ بازنشستگی پیش‌بینی شده تا تاریخ فوت پیش‌بینی شده قابل پرداخت است) به هر یک از سالهای ارائه خدمات تخصیص داده می‌شود. مخارج خدمات جاری معادل ارزش فعلی آن مزایا است. ارزش فعلی تعهدات مزایای معین، حاصل ضرب ارزش فعلی پرداختهای بازنشستگی ماهانه به میزان 2/0 درصد دستمزد نهایی در تعداد سالهای ارائه خدمات تا پایان دوره گزارشگری است. مخارج خدمات جاری و ارزش فعلی تعهدات مزایای معین تنزیل می‌شود زیرا پرداختهای بازنشستگی از سن 65 سالگی آغاز می‌گردد. |
31 . در طرح با مزایای معین، خدمات کارکنان تعهد ایجاد می‌کند حتی اگر مزایا مشروط به اشتغال آتی کارکنان باشد (به عبارت دیگر، قطعي نشده باشد). خدمات کارکنان قبل از تاریخ قطعي شدن، منجر به ايجاد تعهد عرفی می‌شود زیرا، در پایان هر یک از دوره‌های گزارشگری بعدی، میزان خدمات آتی که کارکنان باید برای به دست آوردن استحقاق دریافت مزایا ارائه کنند، کاهش می‌یابد. هنگام اندازه‌گیری تعهدات مزایای معین، واحد تجاری اين احتمال را در نظر مي‌گيرد که برخی کارکنان ممكن است الزامات قطعي شدن مزایا را احراز نکنند. به همین ترتیب، هر چند برخی مزایای بازنشستگی خاص، از قبيل مزایای خدمات بهداشتي و درماني دوران بازنشستگی، تنها در صورت وقوع رویداد خاصی پس از خاتمه خدمت کارکنان قابل پرداخت است، اما زمانی که کارکنان خدماتی را ارائه می‌کنند که برای آنان حق دریافت مزایا در صورت وقوع رویدادهای خاصی را ایجاد می‌کند، تعهد به وجود مي‌آيد. احتمال وقوع آن رویداد خاص، بر اندازه‌گیری تعهد اثرگذار است، امّا براي وجود تعهد تعیین‌کننده نیست.
| · مثالهای مربوط به بند 31 |
| 1. طرحی به ازای هر سال خدمت 100 هزار ریال مزایا می‌پردازد. مزایا پس از 10 سال ارائه خدمات، قطعي مي‌شود. به هر سال خدمت 100 هزار ریال مزایا قابل تخصیص است. در هر یک از 10 سال نخست، احتمال اینکه کارکنان 10 سال ارائه خدمات را به پایان نرسانند، در محاسبه مخارج خدمات جاری و ارزش فعلی تعهدات منعکس می‌شود. |
| 2. طرحی به ازای هر سال خدمت، به جز خدماتی که قبل از 25 سالگی ارائه می‌شود، 100 هزار ریال مزایا می‌پردازد. مزایا بلافاصله قطعي مي‌شود. به خدماتی که قبل از 25 سالگی ارائه می‌شود هیچ مزایایی تخصیص داده نمي‌شود زیرا خدمات پیش از آن تاریخ منجر به مزایا (مشروط یا غیرمشروط) نمی‌شود. مزایایی به مبلغ 100 هزار ریال به هر یک از سالهای بعد قابل تخصیص است. |
32 . تعهدات تا زمانی افزایش می‌یابد که ارائه خدمات بیشتر توسط کارکنان، موجب افزایش بااهميت مزایا نشود. بنابراین، تمام مزایا به دوره‌های منتهی به آن تاریخ یا قبل از آن تخصیص داده می‌شود. مزایا طبق فرمول مزایای طرح به هر یک از دوره‌های مالی تخصیص داده می‌شود. با این حال، در صورتی که خدمات کارکنان در سالهای بعد موجب افزایش بااهميت مزایا نسبت به سالهای قبل شود، واحد تجاری این مزایا را تا تاریخی که ارائه خدمات بیشتر توسط کارکنان، منجر به افزایش بااهميت مبلغ مزایا نمی‌شود، بر مبنای خط مستقیم تخصیص می‌دهد. دلیل آن این است که خدمات کارکنان در سراسر دوره نهایتاً به بیشترین سطح مزایا منجر می‌شود.
| · مثالهای مربوط به بند 32 |
| 1- طرحی، مزایایی به صورت يكجا و به مبلغ 000ر1 هزار ریال می‌پردازد که پس از ده سال خدمت قطعي مي‌شود. این طرح مزایای بیشتری برای خدمات بعدی ارائه نمی‌کند. |
| مزایایی به مبلغ 100 هزار ریال (000ر1 هزار ریال تقسیم بر 10 سال) به هر یک از 10 سال اول نسبت داده می‌شود. مخارج خدمات جاری در هر یک از 10 سال اول، منعکس‌کننده این احتمال است که ممكن است کارکنان 10 سال ارائه خدمات را به پایان نرسانند. هیچ مزایایی به سالهای بعد تخصیص داده نمی‌شود. |
| 2- طرحی، مزایای بازنشستگی به صورت يكجا به مبلغ 000ر2 هزار ریال به تمام کارکنانی ارائه می‌کند که در سن 55 سالگی پس از 20 سال ارائه خدمات هنوز شاغل باشند، یا در سن 65 سالگی، صرف‌نظر از مدت زمان ارائه خدمات، هنوز شاغل باشند. |
| برای کارکنانی که قبل از 35 سالگی استخدام شده‌اند، ارائه خدمات ابتدا در سن 35 سالگی طبق طرح منجر به مزایا می‌شود (کارکنان می‌توانند در 30 سالگی واحد تجاری را ترک کنند و در سن 33 سالگی بازگردند، بدون اینکه تأثیری بر مبلغ یا زمانبندی مزایا داشته باشد). این مزایا مشروط به خدمات بیشتر است. همچنین، ارائه خدمات پس از 55 سالگی موجب افزایش بااهميت در مزایا نمی‌شود. برای این کارکنان، واحد تجاری به ازای هر سال ارائه خدمات از سن 35 سالگی تا 55 سالگی، مزایایی به میزان 100 هزار ریال (000ر2 هزار ریال تقسیم بر 20 سال) تخصیص می‌دهد. |
| برای کارکنانی که بین 35 تا 45 سالگی استخدام می‌شوند، ارائه خدمات پس از 20 سال موجب افزایش بااهميت مزایا نمی‌شود. برای این کارکنان، واحد تجاری به ازای هر سال ارائه خدمات در 20 سال نخست، مزایایی به مبلغ 100 هزار ریال (000ر2 هزار ریال تقسیم بر 20 سال) تخصیص می‌دهد. |
| برای کارکنانی که در سن 55 سالگی استخدام می‌شوند، ارائه خدمات پس از 10 سال موجب افزایش بااهميت مزایا نمی‌شود. برای این کارکنان، واحد تجاری به ازای هر سال ارائه خدمات در 10 سال نخست، مزایایی به مبلغ 200 هزار ریال (000ر2 هزار ریال تقسیم بر 10 سال) تخصیص می‌دهد. |
| برای تمام کارکنان، مخارج خدمات جاری و ارزش فعلی تعهدات منعكس‌كننده اين احتمال است كه ممكن است كاركنان دوره خدمات مورد نیاز را به پايان نرسانند. |
33 . مفروضات اکچوئری باید با یکدیگر سازگار و بی‌طرفانه باشد.
34 . مفروضات اکچوئری، بهترین برآوردهای واحد تجاری از متغیرهایی است که مخارج نهایی ارائه مزایای بازنشستگی را تعیین خواهند كرد. مفروضات اکچوئری شامل موارد زیر است:
الف . مفروضات جمعیت‌شناسی درباره ویژگیهای آتی کارکنان فعلی و پیشین (و افراد تحت تکفل آنها) که واجد شرايط دریافت این مزایا هستند. مفروضات جمعیت‌شناسی به موضوعاتي نظیر موارد زیر مربوط است:
1 . مرگ و میر، طی دوره اشتغال و پس از آن،
2 . نرخ گردش شغلي، از کارافتادگی و بازنشستگی پیش از موعد کارکنان،
3 . نسبتی از اعضای طرح که دارای بستگان واجد شرايط دريافت مزایای طرح هستند، و
4 . نرخ مراجعه جهت بهره‌مندی از مزایای طرحهای درمانی، و
ب . مفروضات مالی، در رابطه با عواملی مانند موارد زیر:
1. نرخ تنزیل (به بندهای 39 تا 42 مراجعه شود)،
2. سطح حقوق و مزایاي آتی (به بندهای 43 تا 48 مراجعه شود)،
3. در مورد مزایای درمانی، مخارج درمانی آتی، شامل مخارج بررسي موارد مراجعه و پرداخت مزایا، در صورت بااهمیت بودن (به بندهای 49 تا 51 مراجعه شود).
35 . مفروضات اکچوئری در صورتی بی‌طرفانه است که نه خوشبینانه و نه بیش از حد محافظه‌کارانه باشد.
36 . مفروضات اکچوئری در صورتی با یکدیگر سازگارند که روابط اقتصادی بین عواملی نظیر تورم، نرخ افزایش حقوق، بازده داراییهای طرح، و نرخ تنزیل را منعکس کنند. برای مثال، در تمام مفروضاتي كه به سطح مشخصي از تورم در آینده بستگي دارند (نظیر مفروضات مربوط به نرخ سود تضمين شده و افزایش حقوق و مزایا)، سطح تورم يكساني در نظر گرفته شود.
37 . واحد تجاری نرخ تنزیل و سایر مفروضات مالی را به صورت اسمی (اظهار شده) تعیین می‌کند، مگر اینکه برآورد آنها به صورت واقعی (پس از تعدیل بابت تورم) اتکاپذیرتر باشد (برای مثال، در اقتصادهای دارای تورم حاد).
38 . مفروضات مالی در پایان هر دوره گزارشگری باید مبتنی بر انتظارات بازار برای دوره‌ای باشد که طی آن قرار است تعهدات تسویه شود.
39 . نرخ مورد استفاده برای تنزیل تعهدات مزایای بازنشستگی (تأمین مالی شده یا تأمین مالی نشده) باید با مراجعه به نرخ بازده بازار در پایان دوره گزارشگری برای اوراق مشاركت دولتي تعیین شود. واحد پول و مدت اوراق مشاركت دولتی باید با واحد پول و مدت مورد انتظار تعهدات مزایای بازنشستگی همخوانی داشته باشد.
40 . یکی از مفروضات اکچوئری که تأثیر بااهمیتی دارد، نرخ تنزیل است. نرخ تنزیل ارزش زمانی پول را منعکس می‌کند امّا منعکس‌کننده ریسک اکچوئری یا ریسک سرمایه‌گذاری نیست. علاوه بر این، نرخ تنزیل، ریسک اعتباری مختص واحد تجاری که اعتباردهندگان واحد تجاری متحمل می‌شوند و ریسک متفاوت بودن تجربیات آینده با مفروضات اکچوئری را منعکس نمی‌کند.
41 . نرخ تنزیل، منعکس‌کننده زمانبندی برآوردی پرداخت مزایا است. در عمل، واحد تجاری نرخ تنزیل را با استفاده از میانگین موزونی محاسبه می‌کند که منعکس‌كننده زمانبندی و مبلغ برآوردی پرداخت مزایا است.
42 . در برخی موارد، بازار عمیقی برای اوراق مشاركتي که سررسید آن براي مطابقت با سررسيد برآوردي تمام پرداختهاي مزايا به میزان کافی طولاني باشد، وجود ندارد. در چنین مواردی واحد تجاری از نرخهاي جاری بازار اوراق مشاركت با مدت زمان مناسب برای تنزیل پرداختها استفاده می‌کند.
تهران،خیابان کریمخان،خیابان ایرانشهر شمالی،کوچه نوشهر،پلاک ٣٢ واحد ١٢
